سرآغاز: مدتی پیش قرار بود در انجمن جامعه‌شناسی ایران بحثی را در باب امتناع اندازه‌گیری دینداری مطرح کنم. اما به‌دلیل مرگ مادر نتوانستم در آن شرکت کنم و نشست مذکور به تعویق افتاد. حالا مجددا گروه علمیـ تخصصی روش‌شناسی و روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی انجمن جامعه‌شناسی ایران این جلسه را با عنوان امتناع سنجش دینداری در ایران برگزار می‌کند. این جلسه در تاریخ یکشنبه 16 آبان 1389 و در ساعت 17 (5 بعد از ظهر) در انجمن جامعه‌شناسی ایران با نشانی زیر برگزار می‌گردد: بزرگراه جلال آل احمد، پل گیشا، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، طبقه اول، سالن کنفرانس انجمن جامعه‌شناسی ایران. از دوستان و هم‌کاران ارج‌مندم در گروه روش‌شناسی انجمن به‌ویژه دکتر محمد رضایی عزیز و دکتر ساعی به‌خاطر مجالی که به من داده‌اند، تشکر می‌کنم.
اما یک نکته‌ی بسیار مهم: مخاطبان گرامی! ارسال مطلب جدید در زیر سقف آسمان از سوی بنده به معنی نادیده گرفتن مطالب قبلی نیست. من امید دارم هر مخاطبی که در زیر سقف آسمان وارد می‌شود یکایک مطالب آن را مطالعه کند و با اظهار نظر خود و احیانا نقدهای خود آسمان ما را گرم‌تر کند.
امتناع اندازه‌گیری دینداری، ایران و غیرایران ندارد
در این‌جا به چند نکته در باب این موضوع اشاره می‌کنم:
1) انتظار می‌رفت این بحث را در گروه جامعه‌شناسی دین انجمن مطرح کنم اما چون بحث من ناظر به مسائل روش‌شناختی است، علاقه‌مند بودم اعضای گروه روش‌شناسی و روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی انجمن جامعه‌شناسی در باب آن نظر بدهند و نقدهای‌شان را بشنوم. امیدوارم در این سال تحصیلی مجال این را بیابم که در گروه روش‌شناسی بحث دیگری را در باب روش تحقیق حکایت زنده‌گی نیز مطرح کنم.
2) به نظر می‌رسد گروه روش‌شناسی و روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی انجمن جامعه‌شناسی ایران با عنوانی که من مطرح کرده‌ام کمی مشکل داشته‌اند و شنیدن و خواندن این عنوان کمی برای‌شان نامقبول ناشنیدنی و گوش‌آزار بوده است؛ زیرا در بار اول عنوان «دشواری سنجش دینداری» را اعلام کرده بودند و حالا نیز عنوان «امتناع سنجش دینداری در ایران» را. اما عنوان سخن‌رانی من فقط و فقط «امتناع سنجش دینداری» است؛ همین و بس. ایران و غیرایران ندارد. در هر صورت، من از دوستان گروه روش‌شناسی و روش تحقیق بابت اعلام چنین عنوانی عذر می‌خواهم.
3) محورهای بحث‌ام را در این‌جا ذکر می‌کنم تا مخاطبان برای نقد آرای من آماده‌گی بیش‌تری داشته باشند و در صورت لزوم در این باب قدری جست‌وجو و کاوش و مطالعه کنند. در این سخن‌رانی در محورهای زیر سخن خواهم گفت:
الف) امتناعی برون از گفتار امتناع: گفتار امتناع گفتاری است که تحت تأثیر شرایط مدرن در ایران و میان ایرانیان پدید آمده است. در گفتار امتناع، تمنای امری که در عصر مدرن خواستنی است، براساس موانع برخاسته از سنت و عناصری از سنت و یا عناصری پدید آمده از منجلاب سنت، تمنایی ناکام معرفی می‌شود و کوشش برای نیل به آن کوششی مذبوحانه تلقی می‌گردد. چنین است نظرات آرامش دوستدار در باب «امتناع تفکر در فرهنگ دینی»، نظرات سیدجواد طباطبائی در باب «امتناع اندیشه‌ی سیاسی»، بحث خانم دکتر شریعتی در باب «امتناع جامعه‌شناسی دین در ایران»، و نظرات دکتر توفیق در باب «امتناع جامعه‌شناسی معرفت در ایران». شاید برخی دیگر نیز از امتناع‌های دیگری سخن گفته باشند.
آن‌چه من گفتار امتناع می‌نامم یکی از دوستان عزیز و ارج‌مندم «مرثیه‌ی امتناع» می‌خواند. مرثیه است چون دائما می‌گوید ما نمی‌توانیم. من اما قرار نیست از ناتوانی ما در رسیدن به تمنایی مدرن سخن بگویم و مرثیه‌ی امتناع بخوانم. مدعای من این است که خواست اندازه‌گیری دینداری سودایی مدرن است و این سودا غیرقابل تحقق و کوشش برای نیل به آن مذبوحانه و بی‌سرانجام است. کوشش انسان مدرن برای اندازه‌گیری و کمی کردن هر چیزی حتا اموری انفسی همیشه با کام‌یابی همراه نیست. دینداری نیز پیش از آن‌که امری عینی و بیرونی باشد امری درونی و انفسی است. دینداری درختی است که ریشه‌های آن در خاک وجود آدمی دویده است و تنها برخی از اندام‌ها و میوه‌های این درخت از این خاک سربرآورده و هویدا شده است.
ب) پیوند پوزیتیویسم و قشری‌گری: گرایش به اندازه‌گیری دینداری به‌عنوان گرایشی ناشی از نگرش پوزیتیویستی، با قشری‌گری دینی در ایران پس از انقلاب، پیوند خورده است و این قشری‌گری این گرایش را در دانش‌گاه‌های ایران و در میان محققان ایرانی تقویت کرده است.
ج) بحث در باب مبادی فلسفی و روش‌شناختی تحقیقات اندازه‌گیری دینداری: در این قسمت مفروضاتی مورد بحث قرار می‌گیرد که تحقیقات معطوف به اندازه‌گیری دینداری بر آن‌ها متکی‌اند. این مفروضات واکاویده می‌شود و از این طریق تمهیدی برای نقد این نوع تحقیقات فراهم می‌شود.
د) نقد مدل گلاک و استارک و نیز مدل دکتر علیرضا شجاعی‌زند برای اندازه‌گیری دینداری
ه) ذکر برخی مشکلات اغلب تکرار شونده، و در پاره‌ی موارد اجتناب‌ناپذیر، در تحقیقات پیمایشی دین
و) پیشنهاد جای‌گزینی تحقیقات معطوف به رتبه بندی نوع دینداری: در تحلیل نهایی، به جای تحقیقات معطوف به اندازه‌گیری دینداری، تحقیقات معطوف به رتبه‌بندی نوع دینداری را پیشنهاد خواهم کرد.
زیر سقف آسمان 
استاد سلام.
حیف که روز یک شنبه این امکان برای من فراهم نیست واگر عمر وسعادتی باشه سه شنبه یا چهارشنبه به حضور می رسیم
سلام! از دیدن تان بسیار خوش حال خواهم شد! زنده باشی!