در کتابام جامعهشناسی دین: روایتی ایرانی (1391، نشر یادآوران) بحثی دارم تحت عنوان «نظریهای جامعهشناختی دربارهی اقتصاد دین». اقتصاد دین شامل دو نوع بازار میشود: بازار دینی و بازار غیردینی. در قلمرو دین این دو نوع بازار در پیوند با هم قرار میگیرد. در بازار دینی کالاهای دینی عرضه و خرید و فروش میشود و در بازار غیردینی کالاهای غیردینی. در قلمرو دین این دو بازار با هم پیوند مییابند. امروز ایمیلی دربارهی توریسم دینی عربستان دریافت کردم که مصداق جالبی از بحث اقتصاد دین بود. بخشی از این ایمیل را نقل میکنم. درستی اطلاعات آن برعهدهی فرستندهی این ایمیل است نه بنده.
«طبق آمار بانک جهاني در سال 2008 درآمد کشور عربستان از توريسم يا به زبان ساده خانه کعبه معادل مبلغ 29865000000 دلار يا قريب سي ميليارد دلار بوده است. زائرين ايراني که بهصورت تمتع و يا عمره در همان سال به مکه رفتهاند 1937000 نفر بودهاند که مجموعا مبلغ 4879000000 دلار يا به عبارتي قريب به مبلغ پنج ميليارد دلار درآمد تقديم اقتصاد پادشاهان عربستان کردهاند و در ميان تمام کشورهاي اسلامي مقام اول را به خود اختصاص دادهاند.»
فرستندهی این ایمیل البته در ادامه استدلال کردهاند که ایرانیان نباید به حج بروند چون عربستانیها پولدار میشوند، در حالیکه میشود این پول را در ایران خرج کرد. بندهی خدا متوجه نیست که در ایران نمیتوان حج کرد!
سلام استاد
برای درس نظریه علوم اجتماعی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، استاد اعتمادی از ما خواسته اند که با یکی از اساتید نظریه مصاحبه کنیم و سوالاتی را راجع به وضعیت نظریه اجتماعی در ایران، بومی سازی علوم اجتماعی، موانع شکل گیری نظریه بومی و … بپرسیم، بنده شما را انتخاب کردم و خواهشمندم اگر فرصت دارید، وقتی را به من اختصاص دهید.
با عرض پوزش من ایمیلی از شما نیافتم و مجبور شدم که در این قسمت برای شما بنویسم.
ایمیل من :elahenori88@gmail.com
با سپاس فراوان