کارناوالی شدن عزاداری عاشورا یا کارناوالی کردن و توطئهی سازمان سیا؟! قریب شش سال پیش یا کمی کمتر و بیشتر بود که پژوهشی میدانی را دربارهی عزاداری عاشورا همراه با دوست عزیز ام دکتر شعبانعلی بهرامپور برای دفتر طرحهای ملی وزارت ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران انجام دادیم. نتیجهی مهم این پژوهش این بود که: در دههی 1380 شمسی شکل جدیدی از عزاداری در کنار اشکال تاکنون موجود پدید آمده است که ما آن را عزاداری کارناوالی نام نهادیم و گفتیم که در دههی 1380 پدیدهی کارناوالی شدن عزاداری عاشورا در حال وقوع است. این تحقیقی بود که در دورهی ریاست جمهوری آقای سیدمحمد خاتمی برای وزارت ارشاد انجام شد. برای ثبت در تاریخ عرض میکنم که آن موقع دو استاد ارجمند علوم انسانی آقایان دکتر یوسفعلی اباذری و دکتر محمدجواد غلامرضا کاشی در دفتر طرحهای ملی وزارت ارشاد طرح اولیهی ما را بررسی و ارزیابی کردند و ما در جلسهای مشترک شرکت کردیم و از طرحمان دفاع کردیم. تعداد هیأتهای پیشنهادی ما برای انجام پژوهش 12 هیأت در تهران بود که این استادان ارجمند آن را به سه هیأت تقلیل دادند. خوب یاد ام هست که دکتر اباذری تأکید داشتند یکی از این هیأتها هیأت صنف ماشینفروشان باشد. برای ایشان ظاهرا این هیأت خیلی مهم بود. در هرصورت، ما پژوهشمان را انجام دادیم و من بعدها گزارشی از آن را در گروه دین انجمن جامعهشناسی ایران عرضه کردم که اکنون میتوانید آن را همراه با نقدهای همکاران ارجمند ام در گروه جامعهشناسی دین انجمن در این نشانی پیدا کنید (http://satmu.blogfa.com/post-25.aspx). بعدها آن را در قالب یک کتاب برای أخذ مجوز به وزارت ارشاد فرستادیم که وزارت ارشاد از ما خواست 50 صفحه از کتاب را حذف کنیم! در نتیجه ما از خیر چاپ این کتاب گذشتیم زیرا آن 50 صفحه جزو مبانی نظری کتابمان بود. ما در این تحقیق کاملا توصیفی و بهعنوان جامعهشناس سعی کردیم آنچه دیدیم را بهتصویر بکشیم و تحلیل کنیم و از انحراف در عزاداری صحبتی نکردیم زیرا چنین سخن گفتنی هنجارین است و جامعهشناس نباید هنجارین سخن بگوید.
در این سالها مقامات دینی و سیاسی بارها از وقوع انحراف در عزاداری عاشورا سخن گفتهاند. حالا هم یک مقام نظامی از سپاه به زبانی دیگر از انحراف در عزاداری سخن گفته است. از سخنان ایشان باید نتیجه گرفت که کارناوالی شدن درست نیست بلکه باید گفت: کارناوالی کردن! آنهم توسط سازمان جاسوسی امریکا، سی آی اِی. بهراستی، اگر آنها اینقدر قدرت دارند که فرهنگ عاشورای ما را هم منحرف میکنند پس ما این وسط
چهکارهایم؟
نظر جناب سردار آسودی که مؤسسهی فرهنگی مطبوعاتی ایران و بسیاری از سایتهای داخل و خارج کشور آن را بازتاب دادهاند، و بسیار مورد توجه قرار گرفته چنین است:
» سردار آسودی: برنامه ریزی ‹سی .آی .ای ‹ برای انحراف در فرهنگ عاشورا معاون فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: ‹سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) برای مقابله با فرهنگ عاشورا‘ انحراف در عزاداری ها‘ نفوذ در میان مداحان و وارد کردن آهنگ ها و اشعار مورد نظر خود برنامه ریزی کرده و هزینه زیادی را نیز صرف کرده است.› » (http://www.inn.ir/newsdetail.aspx?id=88790)
سایت «رهیافت و گفتمان از دیدگاه جنبش آیندهنگری ایران» که نمیدانم وابسته به کجاست، گزارش مفصلتری دربارهی اعتراض به مداحان را بازتاب داده است:
«معاون فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران روز شنبه گفت که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، در میان مداحان عزاداریها در ایران نفوذ کرده و «آهنگها و اشعار مورد نظر خود» را وارد مداحی ها کرده است.
سرتیپ پاسدار محمدعلی آسودی به خبرگزاری ایرنا گفته است: «سازمان جاسوسی آمریکا، سیا، برای مقابله با فرهنگ عاشورا، انحراف در عزاداریها، نفوذ در میان مداحان و وارد کردن آهنگها و اشعار مورد نظر خود برنامهریزی کرده و هزینه زیادی را نیز صرف کردهاست.»
وی با ذکر اینکه «در دو سال اخیر ۱۴۰۰ پاسدار مداح که در سپاه خدمت میکنند شناسایی و سازماندهی شدهاند» افزود که «برخی مداحان با بیتوجهی، اظهاراتی را مطرح میکنند و اشعاری را میخوانند که به وحدت شیعه و سنی لطمه میزند.»
طی سالهای اخیر انواع سازها و دستگاههای موسیقی و ترانهها به مراسم عزاداری محرم وارد شده است و برخی از مداحان با الهام گرفتن از شعر و آهنگ ترانههای ایرانی تولید شده در لس آنجلس، اقدام به مداحی می کنند.
در این زمینه، قاسم رضایی، نایب رییس انجمن مداحان تهران، روز ششم آذرماه گفت: «چندی است که بعضی از مداحان معروف به استفاده از شعرها و سبکهای ترانههای خوانندگان لسآنجلسی روی آوردهاند و به این مسئله توجه نمیکنند که در تیررس نگاه مردم قرار دارند و روی عزاداری مردم تاثیر میگذارند.»
به گزارش خبرگزاری کانون دانشآموزی، پانا، قاسم رضایی در ادامه گفته است: «متاسفانه صدا و سیما در پخش برنامههای مذهبی تنها به معروف بودن مداحان نگاه میکند و به شعرها و سبک آنها توجه نمیکند.»
۱۳ آذرماه نیز غلام کویتیپور، از نوحهخوانان معروف زمان جنگ ایران و عراق از اجرای مداحیها در سبک موسیقی پاپ و «ملودی برنامه مدرسه موشها» به شدت انتقاد کرد و گفت: «متاسفانه امروزه شاهد هستیم که بعضی از مداحان بر روی فلان ملودی که کلیپهای آن چنانیاش در ماهواره پخش میشود، روضه امام حسین میخوانند.»
۲۶ آبانماه نیز خبرگزاری مهر خبر داد که در «نشست کانون مداحان کل کشور» پیشنهاد تشکیل کانون مداحان جوان رد شده و به مداحان توصیه شده که از موسیقی و لحنهای غربی استفاده نکنند»
(http://www.www.ayandeh.com/pageKhabar.php?news_id=7898).
البته توجه داشته باشید که سردار آسودی و دیگر مقامات دینی یا سیاسی (و حالا نظامی را هم باید بیفزاییم) از تعبیر کارناوالی شدن استفاده نکردهاند و نمیکنند بلکه از انحراف یا آسیب در عزاداری سخن میگویند.
سلام استاد عزیز وارجمند
با عرض خسته نباشید ،نفودی دربین عزاداران ؟؟؟
غیر قابل باور است ..به نظر من چنین چیزی امکان ندارد ….
موفق وپایدار باشید .