سرآغاز: از توجه و از کمکهای شما بسیار سپاسگزار ام. بخشی از این کمکها را امروز منتقل کردهایم تا با آن کالاهای مورد نیاز خریداری شود و امشب به منطقه منتقل گردد. بقیهی کمکها نیز در روزهای آینده منتقل خواهد شد. گزارش زیر را دوست عزیز ام آقای مطهر امیری از شهر زلزلهزدهی اهر برای من فرستاده است که با سپاس بسیار از ایشان در اینجا منتشر میشود و امید است مورد توجه شما قرار گیرد. من متن ایشان را ویرایش کردهام. آقای امیری همچنین تصاویری از مناطق زلزلهزده فرستاده است که برخی از آنها را منتشر میکنم و نمونهی زیر یکی از آنها است.
گزارشی از شهر زلزلهزدهی اهر -مطهر امیری
آفتاب روز سوم بعد از زلزله در حالي در مناطق بحران زده غروب ميكند كه هنوز نه تنها پسلزرهها تمام نشده اند و هر آن ممكن است شيشههاي كافينتي كه در شهر اهر مشغول به كار است [و] من دارم گزارش مصيبتي كه امروز شاهدش بودم را در آن مينويسم، در اثر پس زلزلهي بعدي فرو بريزد؛ بلكه هنوز هم كمكرساني به زلزلهزدهگان بيخانمان هم تمام نشده است. شهر اهر تقريبا سرحال است و از زلزله سر سلامت به سر برده اما روستاها به شدت آسيب ديده و دستخوش بحران هستند. با اينكه چادر و زيرانداز و غذا در تمام مناطق پخش شدهاند اما مردم شكايت دارند كه چرا مسؤولان دولتي هيچ توجهي به نحوهي پخش اين كالاها نميكنند. اين عدم مديريت آنقدر مشهود است كه به قول مردم بعد از دو روز يادشان آمده به آن روستاي دوردست هيچ نيرو و كالاي ضرورياي نفرستادهاند و ديشب براي اولين بار به آنجا نيرو اعزام شد.
تقريبا مردم هيچيك از روستاهايي كه امروز از آن ديدار داشتيم و فرصت صحبت با آنها فراهم بود، از كمكهاي هلال احمر ناراضي نبودند. و خيلي منطقي كمبود بعضي چيزها را در شرايط بحراني درك ميكردند. اما تقريبا همه چنان حيرتزده و گنگ در ميان آوارهاي خانهي خود مشغول جستوجو بودند كه هر بينندهي مصيبت نزدهاي ميفهميد كه نميدانند دنبال چه ميگردند و اين تنها از روي ناچاري و درماندهگي و استيصال آنها از مواجههی با مرگي است كه از آن زنده ماندهاند. در بعضي روستاها حتي كسي زخمي هم نشده است. در بعضي روستاها مانند رشتآباد تلفات بيش از 15 نفر گزارش شده است. در ناحيهي بين شهرهاي اهر، ورزقان، و هريس بيش از سيصد و پنجاه روستا وجود دارد كه در هر روستا تعدد خانوارها به 150 خانوار حداقل با 5 نفر جمعيت ميرسد. فرماندار اهر در مصاحبهي امروز صبح اعلام كرد كرد كه تعداد كشتهشدهگان چيزي در حدود 150 نفر است. آخرين آمارها از كشته شدن بيش از 300 نفر خبر ميدهند [1]. از ارزيابيها اينچنين بر ميآيد كه تعداد زخميها چيزي در حدود ده برابر اين تعداد است. مردم خدا را شكر ميكنند كه زلزله در ساعت چهار بعد از ظهر رخ داد و نه در نيمه شب كه همه زير سقفهاي سست كاهگلي به خواب رفتهاند.
تقريبا مردم خودشان با دست خالي جنازهها را از زير آوار در آوردند؛ جز در مواردي كه لازم بود لودر حجم عظيم آوار رو جابهجا بكند و سگهاي تربيت شده جنازههاي دور افتاده رو پيدا كنند. به گفتهي مسؤولين آخرين جنازه ديشب از زير خاك بيرون آورده شده و تا به اينجا مرحلهي اول بحران هر طور بود سپري شد. اما در شرايط بحران بايد گفت خوش به حال مردمي كه زير آوار دم به دم جان دادند و نماندند كه ترس و لرز بيامني و شرايط شديدا غير بهداشتي زندهگي در محيط بعد از وقوع رخداد را تجربه كنند. سايه حيرت و ترس بر روي صورت بازماندهگان به شدت هويدا است. فردي كه از اهر براي كمك به آشناياناش در روستاي گونجيك آمده بود، ميگفت كه نيمههاي شب رسيده بود و ديده بود كه مردم روستا همه مستأصل و ترسيده از ناامني، كنار پل اول روستا جمع شده بودند و هيچكس نميتوانست وارد روستا شود؛ زيرا نه تنها صداي جانكندن دامهاي هنوز زير آوار مانده باعث ترس وحشت زنان و كودكان شده بود، بلكه قطع شدن برق و نبود هيچگونه روشنايي هم باعث شده بود كه مردم از ترس تجاوز غريبهها يكجا جمع شوند و هيچ كاري نتوانند انجام دهند. البته گفتني است كه بهتدريج در هر يك از روستاها دو يا چند نيروي نظامي هم مستقر شده اند كه از اين بابت نگراني براي امنيت هم كمتر شده است.
بحران بعدي كه تقريبا همه انتظار اش را ميكشند بحران شرايط زيست در اسكانهاي موقت بعد از وقوع زلزله است. هيچگونه آب براي شستوشو و نظافت وجود ندارد. از طرفي، عليرغم قول مسؤولين تا به الان هيچگونه سرويس بهداشتي صحرايي در اختيار زلزلهزدهگان قرار نگرفته است و وقتي از مردم پرسيديم در اينباره چه كار ميكنند، تقريبا مستأصل از پاسخگويياند. به اين ترتيب، در روزهاي آينده آلودهگي گستردهي محيطهاي اسكان موقت، به بحران بعدي زلزلهزدهگان تبديل خواهد شد. از طرفي متوجه شديم كه تعدادي از تُنهاي ماهي تاريخ مصرفْگذشته بين مردم پخش شده بود كه از اين بابت زنان بيشترين شكايت را از اين موضوع داشتند. تا به اينجا آمارهاي رسمي چيزي بيش از 300 كشته و 5000 هزار زخمي در بيش از 350 روستاي مناطق زلزلهزده گزارش ميكنند. تقريبا همهي افرادي كه در شش روستاي زلزلهزدهي بين شهرهاي هريس، ورزقان، و اهر كه امكان صحبت با آنها را داشتيم، ميگفتند چيزي در حدود دهها برابر از امدادرساني نيروهاي دولتي، كمك شخصي مردم از شهرهاي نزديك و دور بوده است كه امكان رد شدن بحران تا به اينجا را فراهم كرده است.
پینوشت
1. وزیر بهداشت در طی گزارشی که به مجلس داده است و دیروز در روزنامهی شرق منتشر شده، تعداد کشنتهشدهگان را 306 نفر اعلام کرده است. ویراستار.
بیان دیدگاه