تفأّل در آغاز سال نو
سال جدید بر همه‌ی ایرانیان جهان مبارک!
در آغاز سال نو (عید سال 1392) تفألی زدم به آثار سه قطب شعر کهن ایران: خیّام، حافظ، و سعدی. به‌ترتیب، اشعار زیبای‌شان را تقدیم می‌کنم.
خیّام ما را به‌راستی و یک‌رنگی و احتراز از ریاکاری و غنیمت شمردن لحظه دعوت کرد و فرمود:
«شیخی به زنی فاحشه گفتا مستی / هر لحظه به دام دگری پابستی
گفتا شیخا هر آنچه گویی هستم / آیا تو چنانکه می‌نمایی هستی
***
ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت / ناگه برود زتن روان پاکت
بر سبزه نشین و خوش بزی روزی چند / زان پیش که سبزه بر دمد از خاکت» (خیام، 1391: 86-85).
حافظ نیز به استغنا و شکیبایی و قناعت فراخواند و فرمود:
گلعذاری زگلستان جهان ما را بس / زین چمن سایة آن سرو روان ما را بس من و همصحبتی اهل ریا دورم باد / از گرانان جهان رطل گران ما را بس قصر فردوس بپاداش عمل می‌بخشند / ما که رندیم و گدا دیر مغان ما را بس بنشین بر لب جوی و گذر عمر ببین / کاین اشارت زجهان گذران ما را بس یار با ماست چه حاجت که زیادت طلبیم / دولت صحبت آن مونس جان ما را بس از در خویش خدا را به بهشتم مفرست / که سر کوی تو از کون و مکان ما را بس حافظ از مشرب قسمت گله ناانصافیست / طبع چون آب و غزلهای روان ما را بس
اما سعدی چیز دیگری بود. او اشتیاق ما را حکایت کرد:
«بگذار تا مقابل روی تو بگذریم / دزدیده در شمایل خوب تو بنگریم روی ار به روی ما نکنی حکم از آن توست / بازآ که روی در قدمانت بگستریم ما را سری‌ست با تو که گر خلق روزگار / دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم گفتی زخاک بیش‌تر اند اهل عشق من / از خاک بیش‌تر نه که از خاک کم‌تریم ما با تو ایم و با تو نه‌ایم اینت بلعجب / در حلقه‌ایم با تو و چون حلقه بر دریم نه بوی مهر می‌شنویم از تو ای عجب / نه روی آن که مهر دگر کس بپروریم از دشمنان برند شکایت به دوستان / چون دوست دشمن است شکایت کجا بریم ما خود نمی‌رویم روان از قفای کس / آن می‌برد که ما به کمند وی اندریم سعدی تو کیستی که در این حلقة کمند / چندان فتاده‌اند که ما صید لاغریم» (سعدی، 1385: 672).
امید که در سال 1392 سبز و سالم باشید و ایران را هم سبز و شاد نمایید!
منابع
حافظ، شمس‌الدین محمد (1383) دیوان حافظ. نسخه قاسم غنی و محمد قزوینی، با مقدمه بهاءالدین خرمشاهی. بخط رسول مرادی و نگارگری علی‌اصغر تجویدی. تهران: انتشارات کلهر، چاپ اول.
خیام، عمر بن ابراهیم (1391) رباعی‌های عمر خیام. خوشنویسی حمید غبرانژاد. مترجم و ویراستار سعید سعیدپور. تهران: سعید سعیدپور، چاپ اول. سعدی، مصلح بن عبدالله (1385) متن کامل دیوان شیخ اجل سعدی شیرازی، گلستان و بوستان و … از روی نسخة نسخة تصحیح شده انجمن ادب فارس و یک نسخه خطی معتبر و قدیمی منحصر. به‌کوشش مظاهر مصفا. تهران: نشر روزنه، چاپ اول.
زیر سقف آسمان 
بیان دیدگاه